BOK GWAI (biały duch, biały diabeł) jest określeniem używanym przez Chinczykow w stosunku do bialych (kolonizatorow).
Określenie to powstało po Wojnach Opiumowych. Na początku XIX w. panujący w Chinach Mandżurowie, kierując się własnymi zyskami, ograniczyli handel z zagranicą do kilku monopolistycznych organizacji kupieckich, znajdujących się pod ich nadzorem. Protestowali przeciwko temu kupcy europejscy, zwłaszcza angielscy i francuscy, którzy działali w ramach ekspansywnych Kompanii Wschodnioindyjskich. Proponowali oni przede wszystkim otwarcie wielkiego chińskiego rynku zbytu dla swych towarów. Kupując w dużych ilościach herbatę, jedwab, ryż i wytwory rzemiosła, musieli płacić za te towary srebrem, z braku zgody na wwóz do Chin własnych towarów. Dla zrównoważenia więc bilansu płatniczego, kupcy angielscy zaczęli do Chin dostarczać w dużych ilościach opium z upraw w Indiach Brytyjskich. Palenie opium bardzo się w Chinach rozpowszechniło, mimo szkodliwego jego działania na zdrowie palących, a handel nim przybrał formę kontrabandy.
Gdy na polecenie cesarza władze Kantonu dokonały blokady faktorii angielskich i spalono 20 tys. skrzyń z zarekwirowanym opium, rząd W. Brytanii uznał to za pretekst do wszczęcia karnej wojny (1839-42) przeciwko Chinom. Eskadra okrętów brytyjskich zaatakowała Kanton, a oddziały desantowe piechoty zajęły ten port, później także szereg innych miast przybrzeżnych, łącznie z Szanghajem. Rząd Czingów musiał skapitulować, gdyż Brytyjczycy dysponowali znacznie nowocześniejszym uzbrojeniem, któremu Chińczycy nie potrafili się przeciwstawić.
W zawartym po pierwszej wojnie opiumowej traktacie nankinskim (1841 rok) Chiny zgodziły się na udostępnienie W. Brytanii pięciu dużych portów, ograniczenie cła wwozowego do 5 %, przyznanie praw eksterytorialnych dla Brytyjczyków i inne. Podobne traktaty spisane zostały również z Francją i USA. Francuzi dodatkowo uzyskali zgodę na prowadzenie w Chinach działalności misyjnej przez Kościół katolicki. Jednym z postanowień tego traktatu było przejęcie Honkkongu, znajdując się dotąd w rękach chińskich przez Wielką Brytanię. W późniejszym czasie Hongkong powiększył swój obszar o tzw. "Nowe Terytoria" (New Territories). W 1898 podpisano umowę 99-letniej "dzierżawy" tych terytoriów przez Wielką Brytanię. Nieoficjalną stolicą Hongkongu zostało miasto Victoria. Hongkong rozwinął się znacznie w XX wieku, stając się swoistym pomostem gospodarczym i kulturalnym między światem zachodnim a komunistycznymi Chinami.
Na mocy umowy chińsko-brytyjskiej zawartej w 1984 roku ustalono warunki, na których Hongkong powrócił do Chin po upływie okresu dzierżawy w 1997 roku. Chiny zobowiązały się pozostawić władzom Hongkongu do 2047 roku dużą autonomię we wszystkich sprawach, z wyjątkiem polityki zagranicznej. 1 lipca 1997 roku ChRL ponownie objęła w posiadanie Hongkong.
Dzisiejszy Hongkong to stolica biznesu, w której nie brak kolorytu chińskich zwyczajów i biedy. Zwracają uwagę przede wszystkim budynki mieszkalne, w których jest olbrzymie nagromadzenie mieszkańców, żyjących w malutkich mieszkankach 5x5 metrów w kilka osób. Proponuję obejrzeć zbliżenia budynków mieszkalnych - widać dobrze w jakich warunkach żyją mieszkańcy (7 mln mieszkańców na powierzchni 1102 km2).
Walutą Hongkongu są Dolary Hongkongu (HKD), które są o tyle ciekawe, że są trzy różne banki mające prawo do wydawania swoich banknotów, więc 20 HKD nie wygląda tak samo jak inne 20 HKD. Przelicznik to mniej więcej 1 HKD=0,42 PLN. Bez problemu można korzystać z polskich kart VISA Electron oraz VISA.
Czas to +8 w stosunku do GMT.
Drugiego dnia przebudzenie nie było miłe (zważywszy na okolicznosci poprzedniego wieczoru) - dzwonek telefonu w hotelowym pokoju wyrwał mnie ze snu - szef wycieczki wzywa mnie na dół, ponieważ idziemy zwiedzać. Oczywiście powiedziałem "już schodzę" i rzuciłem słuchawkę oddając się dalej w szpony łóżka. Oczywiscie wycieczka pojechala beze mnie.
No cóż, dam sobie radę. Jestem w końcu w stolicy handlu więc trzeba trochę pohandlować. Nagle ktoś puka do mnie, okazało się że Marek też nie pojechał. Pijemy kawkę (w pokoju jest mini barek oraz saszetki z kawą i herbatką i.... wspaniała chińska zupka) i postanawiamy jechać na Mong Kok (dzielnica handlowa o jakiej czytałem wcześniej w internecie).
Poprzedniego dnia Chas pokazał mi jak tam dojechać metrem, ale jesteśmy świeżaki, więc dajemy sobie wcisnąć, że lepiej jechać autobusem. Wsiadamy więc do busa, którego kierowca udająć że nie rozumie po angielsku, orżnął mnie na 10 HKD.
Podczas jazdy przyglądamy się tubylcom. Ale oni traktują nas jak powietrze, nawet dziewczyny nie reagują na nasz wzrok (chociaż nie ma czego żałować, bo chinki są niskie, grube i mają krzywe nogi). Czyli faktycznie jesteśmy Bok Gwai.
Są nam wdzięczni za to że biali zbudowali im takie imperium, i za to nas szanują, ale nas nie nawidzą. I to się czuje i będzie czuło przez całą wycieczkę. Prawie w ogóle nie ma białych (1,5 % mieszkańców HK stanowią europejczycy), więc nie jest zbyt miło. Autobus przedziera się przez jeden z trzech tuneli pomiędzy HongKong Island a Kowloonem. Jeden z tych tuneli jest bezpłatny państwowy a dwa pozostałe zbudowane za pieniądze prywatne i są pobierane opłaty (przez 50 lat od czasu wybudowania, potem przechodzą na własność państwową).
Dojechaliśmy na Mong Kok, i postanwiamy posilić się chińskimi pysznościami w McDonald's (a jakże).
Na Mong Kok jest olbrzymia ilość ludzi, sklepikarze wychodzą na ulicę i krzyczą do mikrofonów założonych przymocowanych do buzi, gra głośna muzyka więc jest naprawdę głośno i przytłaczająco.
Jedna z ulic to typowy chiński handel straganowy, gdzie sprzedawcy łapią za odzież każdego białego - Mr come on, Mr come on.
Ale za chwilę trafiamy na to czego szukaliśmy. Wyłożone katalogi z zegarkami Rolex, Bvlgari, Gucci itd. oraz torebki.
Po wykazaniu zainteresowania zostajemy poprowadzenie do budynku obok targowiska, gdzie w obskurnych klatkach są za kratami sklepiki z lewizną zamiast mieszkań. Przed każdymi drzwiami stoją posążki buddy, palą się kadzidełka i położone są dary dla buddy - ananasy, banany. Na umówiony sygnał zostajemy wpuszczeni do mieszkania-sklepu. A tam - Amerykanie, Holendrzy same białasy i kupują lewiznę na tony. Zatem zakupiłem sobie kilka zegarków i torebki dla moich rodzinnych dziewczyn.
Po nerwowym targowaniu się za pomocą kalkulatora nabieram wprawy jak z nimi rozmawiać i się targować i potem byłem proszony o pomoc przy targowaniu :) Jednak mam zmysł handlowca - hahahahahaha.
Po zakupach wsiadamy w metro i spadamy do Hotelu, bo o 13 mamy jechać na mini-konferencję z firmą Planet, która nas do HK zaprosiła.
Konferencja okazuje się być nudna jak diabli, więc owładnięty rządzą handlu urywam się i wracam na Mong-Kok.
Tam przy okazji spotykam ulicznego zegarmistrza (prawdziwy zegarmistrz jak u nas tylko pracuje na ulicy) i za 30 HKD kupuję u niego baterię do swojego zegarka.
Przy okazji powiem jedno - chińskie żarcie jest straszne - tłuste i olbrzymie owoce morza jakieś słonie morskie i inne parszywstwa leżą wprost wywalone na ulicy albo smażą się na głębokim tłuszczu, co powoduje mdłości. Naprawdę nic nie spróbowałem z lokalnego żarcia - nie byłem w stanie na to patrzeć, a co dopiero jeść.
Jedyne co mi smakowało to kaczka po pekińsku (prawdziwa - przychodzi kucharz w białych rękawiczkach i całą upieczoną kaczkę łącznie z głową kroi w plasterki, które następnie zawija w naleśniczki), w dobrej restauracji. Serwuje się tam bardzo malutkie porcje, zatem po skosztowaniu kolacji składającej się z 12 dań (w tym słynnej zupy z płetwy rekina, którą kończy się zwyczajowo wszystkie interesy w Chinach)... byłem głodny.
Wieczorem umówiony jestem z grupą na Tsim Sha Tsui bo płyniemy lokalnym stateczkiem z powrotem do hotelu. Tsim Sha Tsui to drugie wielkie centrum handlowe, ale tu już rządzą wszystkie najlepsze marki i wypasione sklepy, tu znajduje się olbrzymi meczet i wspaniały park w którym papugi siedzą na drzewach (+20 stopni, przypominam).
Na stateczku odzyskuję siły, bo okazuje się że w cenę rejsu pomiędzy Kowloonem a HongKong Island, jest wliczone free alko, więc sieję spustoszenie w butelce Scotcha, czym wywołuję smutny uśmiech na bezzebnych ustach barmana (znowu Bok Gwai?)
Wieczór kończymy dopijając alkohol z Duty Freei rozmawiając o sprawach służbowych. Kolejny dzień zaliczony.
Trzeciego dnia powtórka z rozrywki oraz rejs po morzu turbolotem (ale szbki skubany). Ostatniego dnia mamy czas wolny do wieczora, więc szwendamy się po Hong-Kongu od wczesnego rana (Jet Lag daje się niesamowicie we znaki), spotykając po drodze grupki ćwiczących Tai-Chi (to standard, starzy i młodzi).
Wracamy do Polski przez Frankfurt i lecimy Olbrzymim Boening 747-400, naprawdę niesamowite wrażenia jak taki kolos może się oderwać od ziemii.
Podsumowując - egzotycznie, ale to nie jest miejsce najbardziej atrakcyjne pod względem turystycznym, to tak jakby wyjechać na wycieczkę do Warszawy - wielkie miasto.
Ale byłem, widziałem i co udało mi się zapamiętać - opisałem.
